zondag 28 januari 2018

Lezing Merkwaardig - Verven van Borduurstoffen

Gisteren heb ik tijdens de landelijke Ontmoetingsdag, veel borduursters ontmoet, leden van Merkwaardig, de vereniging voor liefhebbers van merklappen. Best spannend want een nieuwe wereld voor mij én voor veel mensen in de zaal. Maar een warm welkom en mijn verhaal werd welwillend en geinteresseerd ontvangen. Op dit blog zal ik de komende dagen stap voor stap de experimenten met borduurstof posten!


Vandaag beginnen we met het begin...hier is een blogpost terug te lezen 'Stofverven voor beginners' en het is zeker raadzaam om deze eerst te lezen omdat hier alles in staat waar je later nog tegen aan kan lopen.

Vergeet niet je stof af te werken voordat je begint met verven, door alle was- en spoelgangen heeft de stof aardig wat te leiden en de aard van het weefsel is dat de draden relatief snel gaan schuiven.



Hier zie je onze experimenteerstalencollectie. Na een middagje van alles uitproberen met bestuurslid Annemarie van Walsum, hadden we bijv. deze collectie:


Allerlei kwaliteiten stof, en verschillende intensiteit in verf. Hou er rekening mee dat borduurstof stijfsel kan bevatten, en dat de draad strak getwijnd is, om de stof goed aftelbaar te maken. Dat kan het verfproces bemoeilijken. Voorweken in een soda/zoutoplossing kan helpen de vezel beter toegankelijk te maken. Ik meet dat niet heel precies af, denk aan een flinke eetlepel op een liter water.




Laten we beginnen met het aanmaken van de verf. Zoals ik aangaf maak ik altijd 10% oplossingen. Dat wil zeggen als je 10 gram verfpoeder hebt, voeg ik er 100 ml. water aan toe, en dat doe ik in dit soort sapflesjes met grote opening.

Deze verfoplossing is onze basis, en spelend met de hoeveelheid kunnen we ook spelen met de kleurintensiteit. Ik liet tijdens de lezing al een gradatieschaal zien die voor borduursters wellicht interessant is, omdat de kleuren niet te diep zijn. Dat zou het aftellen van de draadjes immers bemoeilijken. Dit heb ik geverfd in boterhamzakjes, wat het verfproces eenvoudig en 'schoon' houdt.


In ieder zakje zit een flinke schep (50 tot 100 ml) soda/water-oplossing (los hiervoor een 50 gram soda in 200 ml water op). Ik ben uitgegaan van stukken stof van 40x40 cm. Heb je een kleiner stuk dan moet je de hoeveelheid verf procentueel verminderen! 


Per zakje zijn de volgende hoeveelheden verfoplossing toegevoegd (van licht naar donker):
  1. (licht) 1 druppel
  2. 2 druppels
  3. 3 druppels
  4. 0,5 ml
  5. 1 ml
  6. (donker) 8 ml
Let wel, de ondergrond kleur was heldrer (gebleekt) wit, daardoor zijn de kleuren ook heel helder. Is de stof een andere kleur, dan zal dat meespelen in het eindresultaat.

Als de zakjes gevuld zijn met soda/wateroplossing, verfoplossing en de stof, dan is het zaak gedurende 5 minuten flink in het dichtgeknoopte zakje te knijpen om een egaal resultaat te krijgen. Na een half uurtje nog eens herhalen. En daarna 4 tot 24 uur bij kamerthemperatuur laten 'rusten'. De reactieve verf moet de kans krijgen om een reactie aan te gaan met de vezel. Dat zorgt immers voor een goede hechting en was- en lichtechtheid!

Mocht de lap te groot zijn voor een zakje, dan is het ook goed mogelijk om in een emmertje met ruim water te verven, hou ook dan de stof goed in beweging voor een egaal resultaat!



Na 4 - 24 uur, kunnen de lapjes gespoeld worden. Eerst koud om de niet gehechte verfmoleculen zoveel mogelijk weg te spoelen, dan superheet water gebruiken om de 'twijfel'moleculen te dwingen los te laten, en dan weer koud water om evt. zwerfmoleculen alsnog weg te spoelen. Je kunt hier een druppel afwasmiddel of de hiervoor bedoelde synthrapol of andere kleurfixatie voor gebruiken. 

Even centrifugeren en tot slot droog strijken. De stof mag dan niet meer afgeven op de witte lap die je er onder kunt leggen als check. Als dat wel het geval is, moet het spoelproces overnieuw gedaan worden. Ook wassen in de wasmachine is mogelijk!

Hiermee zijn de eerste stappen gezet in het verven van borduurstoffen. Morgen een post over verven in een bakje! En mochten er vragen zijn, ze kunnen gesteld worden hieronder of via verfvirus@gmail.com! 

2 opmerkingen:

Marjo Stoeckart-van den Bor zei

mooie foto s en uitleg.

Antje Kiewied zei


Wat allemaal weer leuk.
Vooral het borduurgaren in verschillende kleuren.

Zelf had ik een lap geverfd met hagelstenen.
Die waren er wel ipv. sneeuw.